Kásipodaq qyzmeti – úlken kúsh. Bul áleýmettik mańyzy bar uıym. Biraq biz onyń quqy men mindetterin jáne maqsatyn túsine bilemiz be? Rasynda kásipodaq sanatorııge joldama alyp berý emes. Ol qaramaǵyndaǵy jumysshylardyń quqyn qorǵaý. Sondyqtan biz oǵan sene bilýimiz kerek jáne oǵan arqa súıegenimiz de abzal.

Elbasy Nursultan Nazarbaev únemi óziniń sóılegen sózderinde jáne Joldaýlarynda jumysshylardyń quqy qorǵalýy qajettigin únemi aıtyp keledi. Al ol úshin  eń aldymen jumysshylar kimge arqa súıeýi tıis? Olardyń óndiris jaǵdaıynda ártúrli jazataıym oqıǵalar oryn alyp qalsa,  quqyn kim qorǵaıdy? Sondyqtan da biz eń aldymen ujymdaǵy jumysshynyń múddesin qorǵaıtyn kásipodaq atty irgeli uıymnyń baryna jáne onyń jumysyna sene bilýimiz kerek. Óıtkeni kásipodaq uıymy eńbek daýlarynyń aldyn alady. Biraq biz eń aldymen óndiris barysynda ártúrli jaǵdaı oryn alyp jatsa, kimge júginemiz? Árıne, kásipodaq uıymyna! Sondyqtan qaı jerde, qaı mekemede jumys istep júrsek te, eń aldymen óz quqymyzdy qorǵaýymyz kerek. Al biz sondyqtan da  kásipodaqqa arqa súıeımiz.

Kásipodaq uıymynyń qyzmeti degende bizdiń esimizge ne keledi.? Atalǵan uıym únemi  áleýmettik bastamalarǵa qoldaý bildirip otyrady. Áleýmettik jaǵynan az qamtylǵan otbasylardy únemi qamqorlyqqa alady, jalǵyzbasty analarǵa qoldaý kórsetedi. Olardyń eńbek demalysyn laıyqty ótkizýge múmkindik beredi. Sondaı-aq...

Jalpy keıingi kezde eńbek ujymy men ondaǵy basshylar arasynda ártúrli jaǵdaılar, atap aıtqanda kelispeýshilikter oryn alyp jatady. Kóbinese bul jalaqyǵa qatysty bolatyny sózsiz. Sondyqtan aldymen zańǵa ózgerister engizý kerek boldy. Osyǵan oraı Elbasy tapsyrmasyna baılanysty jańadan, ıaǵnı 2014 jyly «Kásipodaqtar týraly» zań qabyldandy.

Qazir jumysshylar men ujymnyń múddesin qorǵaıtyn eń iri Kásipodaqtar federasıasy bar.  Onyń tóraǵasy – Baqytjan Ábdiraıym. Belsendi qyzmet istep jatqan uıym shyndyǵynda da búginge jumysshylardyń múddesin qorǵaý úshin laıyqty jumys isteýde. Ras, ekonomıka qazirgideı naryqtyq qatynastarǵa dendep engen tusta  eńbek daýlarynyń kóbeıýi zańdylyq. Biraq ony qalaı sheshý kerek? Osyǵan baılanysty Kásipodaqtar federasıasy ár aımaqta  «Tatýlasý ortalyǵyn» qurdy. Al munyń qajettiligi qansha? Mamandardyń aıtýynsha, bul óte qajet. Óıtkeni bul ortalyq eki taraptyń kıkiljińin boldyrmaıdy jáne oryn alǵan oqys oqıǵanyń aldyn alady.

Búgingi tańda Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy kásipodaq federasıasyna múshe 2 mıllıonnan astam adam bar. Demek, olardyń quqyn qorǵaý  –kásipodaqtyń qolynda. «Tatýlasý ortalyǵynyń» qurylý sebebiniń syry da osy. Qazir elimizde osyndaı 17 ortalyq bar.

Rasynda da qazirgi ýaqytta jergilikti bılik qana emes, sheteldikterdiń basqarýyndaǵy  óndiristegi oryn alatyn eńbek daýlarynda kásipodaq otandyq  jumysshylardyń quqyn qorǵaýda. Málimetke júginer bolsaq, kásipodaq uıymynyń aralasýynyń arqasynda eńbek daýlary 2018 jyly 2,5 esege deıin azaıǵan. Qazirgi kezde jumys jaǵdaıynda nemese óndiristik jaraqat alǵandardyń da sany kemidi.

Árdaıym jumysshylardyń jáne eńbek ujymyndaǵy ókilderdiń  múddesin kózdeıtin kásipodaq sóıtip, qazir elimizdegi eń irgeli uıymǵa aınaldy. Onyń quramynda 2 mıllıonǵa jýyq múshe baryn aıttyq. Jyl ótken saıyn bastaýysh uıymdardyń da sany artyp,  onyń jergilikti jerdegi de bedeli aıqyn kórine bastady. Árıne, kásipodaq uıymynyń bedeli ásirese, myńdaǵan jumysshylar isteıtin kásiporyn men óndiris oryndarynda óte joǵary. Endigi ýaqytta kásipodaqtyń abyroıyn shaǵyn jáne orta kásipkerlik salasynda arttyrý kózdelýde. Bul da aldaǵy ýaqytta júzege asatyn jaıt. Sondyqtan kásipodaqqa múshe bolýdyń artyǵy joq. Óıtkeni seniń múddeńdi kásipodaq qana kózdeıdi.